નન્હી ક લી સોને ચલી.....

મજરૂહ સુલતાનપુરી દ્વારા હાલરડું.... ( હિન્દી ભાષામાં)

હવા ધીરે આના, 

નિદ ભરે પંખ લિયે.....ઝુલા ઝુલા જાના

નન્હી ક લી સોને ચલી..... 

હવા ધીરે આના

નિદ ભરે પંખ લિયે.....ઝુલા ઝુલા જાના

ચાંદ કિરણ સી ગુડિયા......નાજો કી હૈ પલી

ચાંદ કિરણ સી ગુડિયા......નાજો કી હૈ પલી

આજ અગર ચાંદનીયા.....આના મેરી ગલી

ગન ગન ગન ગિત કોઈ......હૌલે હૌલે ગાના

નિદ ભરે પંખ લિયે.....ઝુલા ઝુલા જાના

નન્હી ક લી સોને ચલી..... 

હવા ધીરે આના

નિદ ભરે પંખ લિયે.....ઝુલા ઝુલા જાના

 

રેશમ કી ડોર અગર.....પૈરો કો ઉલઝાએ

 રેશમ કી ડોર અગર.....પૈરો કો ઉલઝાએ

ઘુઘરુ કા દાના કોઈ શોર મચા જાય

દાને મેરે જાયે તો  ફિર નિંદિયા તુ બેહલાના

નિદ ભરે પંખ લિયે.....ઝુલા ઝુલા જાના

નન્હી ક લી સોને ચલી..... 

હવા ધીરે આના

નિદ ભરે પંખ લિયે.....ઝુલા ઝુલા જાના

નીંદરડી રે…આવ દોડી દોડી….

શૈલા મુન્શા દ્વારા રચિત હાલરડું 

નીંદરડી રે…આવ દોડી દોડી….

લઈ ને કાગળ ની હોડી

મ્હારી બહેનાં ને જાવું છે પોઢી રે…

નીંદરડી રે…આવ દોડી દોડી….

લઈ ને કાગળ ની હોડી

મ્હારી બહેનાં ને જાવું છે પોઢી રે…

હાલુલુલુ હાલા  હાલુલુલુ હાલા

હાલુલુલુ હાલા  હાલુલુલુ હાલા

સપનો ના દેશે પરીઓની રાણી રે

સપનો ના દેશે પરીઓની રાણી રે

સાતરે સમંદર ના વીંધવા ને પાણી….

નીંદરડી રે… શ્યામલ ઓઢણી રે ઓઢી

જોજે થાતી ના મોડી

મ્હારી બહેનાં ને જાવું છે પોઢી રે…

નીંદરડી રે…આવ દોડી દોડી….

લઈ ને કાગળ ની હોડી

મ્હારી બહેનાં ને જાવું છે પોઢી રે…

નીંદરડી રે…આવ દોડી દોડી….

લઈ ને કાગળ ની હોડી

મ્હારી બહેનાં ને જાવું છે પોઢી રે…

હાલુલુલુ હાલા  હાલુલુલુ હાલા

હાલુલુલુ હાલા  હાલુલુલુ હાલા

ઝગમગતા તારલા ની રમતી રે ટોળી

ઝગમગતા તારલા ની રમતી રે ટોળી

વાયરે પવનરાણી વીઝણો વીઝોળી…

નીંદરડી રે… ચંદ્ર સુરજ ની જોડી….

લાવજે આભલે થી તોડી

મ્હારી બહેનાં ને જાવું છે પોઢી રે…

નીંદરડી રે…આવ દોડી દોડી….

લઈ ને કાગળ ની હોડી

મ્હારી બહેનાં ને જાવું છે પોઢી રે…

હાલુલુલુ હાલા    હાલુલુલુ હાલા

હાલુલુલુ હાલા    હાલુલુલુ હાલા

નીંદરડી તું આવે જો આવે જો

નીંદરડી તું આવે જો આવે જો

મારા બચુ તે ભાઈ સારુ લાવે જો – નીંદરડી૦

તું બદામ મિસરી લાવે જો – નીંદરડી૦

તું પેંડા પતાસાં લાવે જો – નીંદરડી૦ 

ઝૂલો ઝૂલો પારણીયામાં લાલ છે

 ઝૂલો ઝૂલો પારણીયામાં લાલ છે

ચાંદા ચાંદા ચોરી, ગિરધરથી રાધા ગોરી

ઝૂલો ઝૂલો પારણીયામાં લાલ છે

ગિરધર મારો રસીયો એ મધુર મધુર હસીયો

ઝૂલો ઝૂલો પારણીયામાં લાલ છે

અગર ચંદનની ચોટી, ગિરધરથી રાધા મોટી

ઝૂલો ઝૂલો પારણીયામાં લાલ છે

સાવ સોનાની ઝારી, ગિરધરને રાધા પ્યારી

ઝૂલો ઝૂલો પારણીયામાં લાલ છે

રાધાને હાથે ચૂડો, ગિરધરવર છે રૂડો

ઝૂલો ઝૂલો પારણીયામાં લાલ છે

વ્રજની ગોપી આવે, એના ઝભલા ટોપી લાવે

ઝૂલો ઝૂલો પારણીયામાં લાલ છે

ગિરધરને માખણ વ્હાલું, એ તો બોલે કાલુ કાલુ

ઝૂલો ઝૂલો પારણીયામાં લાલ છે

એના મુખમાં સાકર આપું, ગિરધરને ઉરથી ચાંપુ

ઝૂલો ઝૂલો પારણીયામાં લાલ છે

હું રમકડાં બહુ માંડુ, ગિરધરને આંજણ આંજુ

ઝૂલો ઝૂલો પારણીયામાં લાલ છે

ઘુઘરડો વગાડું, મારા ગિરધરને જગાડું

ઝૂલો ઝૂલો પારણીયામાં લાલ છે

કુમુદિનીના પ્યારા, લાડકડા મોહન પ્યારા

ઝૂલો ઝૂલો પારણીયામાં લાલ છે

બેનનું હાલરડું

 હાલાં રે વાલા મારી બેનડીને, હાં...હાં...હાં...હાં

બેની મારી  છે ડાહી, પાટલે બેસીને નાહી

પાટલો   ગયો  ખસી,  બેની  પડી  હસી

હાલાં રે વાલા મારી બેનડીને, હાં...હાં...હાં...હાં

બેની   મારી   છે   લાડકી

લાવો સાકર ઘીની  વાડકી

ખાશે સાકર ઘી મારી બેની

ચાટશે વાડકી  મ્યાંઉ મીની

હાલાં રે વાલા મારી બેનડીને, હાં...હાં...હાં...હાં

ભાઇનું હાલરડું

 હાલાં રે વાલા મારા ભઈલાને, હાં...હાં...હાં...હાં

ભઈલો મારો ડાહ્યો, પાટલે બેસી નાહ્યો

પાટલો ગયો ખસી, ભઈલો પડ્યો હસી

હાલાં રે વાલા મારા ભઈલાને, હાં...હાં...હાં...હાં

ભાઈ મારો  છે  સાગનો સોટો

આવતી વહુનો  ચોટલો મોટો

ભાઈ    મારો   છે  વણઝારો

એને શેર સોનું લઈ શણગારો

હાલાં રે વાલા મારા ભઈલાને, હાં...હાં...હાં...હાં

શિવાજીનું હાલરડું

 આભમાં ઊગેલ ચાંદલો, ને જીજાબાઇને આવ્યાં બાળ રે (2)

બાળુડાને માત હીંચોળે

ધણણણ ડુંગરા બોલે.

શિવાજીને નીંદરું ના’વે

માતા જીજાબાઇ ઝુલાવે.

પેટમાં પોઢીને સાંભળેલી બાળે રામ – લખમણની વાત

માતાજીને મુખ જે દીથી,

ઊડી એની ઊંઘ તે દીથી….શિવાજીને…

પોઢજો રે, મારાં બાળ ! પોઢી લેજો પેટ ભરીને આજ –

કાલે કાળાં જુદ્ધ ખેલાશે :

સૂવાટાણું ક્યાંય ન રહેશે….શિવાજીને…

ધાવજો રે, મારાં પેટ ! ધાવી લેજો ખૂબ ધ્રપીને આજ –

રહેશે નહીં, રણઘેલુડા !

ખાવા મૂઠી ધાનની વેળા…..શિવાજીને…

પ્હેરી – ઓઢી લેજો પાતળાં રે ! પીળાં-લાલ-પીરોજી ચીર –

કાયા તારી લોહીમાં ન્હાશે :

ઢાંકણ તે દી ઢાલનું થાશે….શિવાજીને…

ઘૂઘરા, ધાવણી, પોપટ-લાકડી ફેરવી લેજો આજ –

તે દી તારે હાથ રહેવાની

રાતી બંબોળ ભવાની….શિવાજીને…

લાલ કંકુ કેરા ચાંદલા ને ભાલે તાણજો કેસરાઆડ્ય –

તે દી તો સિંદોરિયા થાપા

છાતી માથે ઝીલવા, બાપા !….શિવાજીને…

આજ માતા ચોડે ચૂમીયું રે બાળા ! ઝીલજો બેવડ ગાલ –

તે દી તારાં મોઢડાં માથે

ધૂંવાધાર તોપ મંડાશે…….શિવાજીને…

આજ માતાજીની ગોદમાં રે તુંને હૂંફ આવે આઠ પ્હોર –

તે દી કાળી મેઘલી રાતે

વાયુ ટાઢા મોતના વાશે…..શિવાજીને…

આજ માતા દેતી પાથરી રે કૂણાં ફૂલડાં કેરી સેજ –

તે દી તારી વીરપથારી

પાથરશે વીશભુજાળી……શિવાજીને…

આજ માતાજીને ખોળલે રે તારાં માથડાં ઝોલે જાય –

તે દી તારે શિર ઓશીકાં

મેલાશે તીર- બંધૂકા….શિવાજીને…

સૂઈ લેજે, મારા કેસરી રે ! તારી હિંદવાણ્યું જોવે વાટ –

જાગી વ્હેલો આવ, બાલુડા !

માને હાથ ભેટ બંધાવા….શિવાજીને…

જાગી વ્હેલો આવજે, વીરા !

ટીલું માના લોહીનું લેવા !

શિવાજીને નીંદરું ના’વે

માતા જીજાબાઇ ઝુલાવે.

બાળુડાને માત હીંચોળે

ધણણણ ડુંગરા બોલે.

તમે મારાં દેવનાં દીધેલ છો

 તમે મારાં દેવનાં દીધેલ છો, તમે મારાં માગી લીધેલ છો,

આવ્યાં ત્યારે અમર થઇને રો’ !

મા’દેવ જાઉં ઉતાવળી ને જઇ ચડાવું ફૂલ ;

મા’દેવજી પરસન થિયા ત્યારે આવ્યાં તમે અણમૂલ !

તમે મારું નગદ નાણું છો, તમે મારું ફૂલ વસાણું છો,

આવ્યાં ત્યારે અમર થઇને રો’ !

મા’દેવ જાઉં ઉતાવળી ને જઇ ચડાવું ફૂલ,

પારવતી પરસન થિયાં ત્યારે આપ્યો હૈયાનો હાર. – તમે…..

હડમાન જાઉં ઉતાવળી ને જઇ ચડાવું તેલ,

હડમાનજી પરસન થિયા ત્યારે ઘોડિયાં બાંધ્યાં ઘેર. – તમે…..

ચીચણ પાસે પાલડી ને ત્યાં તમારી ફૈ ;

પાનસોપારી ખાઇ ગઇ, કંકોતરીમાંથી રૈ. – તમે…..

ભાવનગર ને વરતેજ વચ્ચે રે’ બાળુડાની ફૈ ;

બાળુડો જ્યારે જલમિયો ત્યારે ઝબલા ટોપીમાંથી ગૈ

બાળુડો જ્યારે પરણશે ત્યારે નોતરામાંથી રૈ. – તમે…..

– ઝવેરચંદ મેઘાણી

દીકરો મારો લાડકવાયો દેવ નો દીધેલ છે

 દીકરો મારો લાડકવાયો દેવ નો દીધેલ છે

 દીકરો મારો લાડકવાયો દેવ નો દીધેલ છે,

વાયરા જરા ધીરા વાયજો એ નીંદમાં પોઢેલ છે.

દીકરો મારો લાડકવાયો…..

રમશું દડે કાલ સવારે જઇ નદીને તીર,

કાળવી ગાયના દૂધની પછી રાંધશું મીઠી ખીર,

આપવા તને મીઠી મીઠી આંબલી રાખેલ છે.

દીકરો મારો લાડકવાયો…..

કેરીઓ કાચી તોડશું અને ચાખશું મીઠા બોર,

છાંયડા ઓઢી ઝુલશું ઘડી થાશે જ્યાં બપોર,

સીમ વચાળે વડલા ડાળે હીંચકો બાંધેલ છે.

દીકરો મારો લાડકવાયો…..

ફૂલની સુગંધ ફૂલનો પવન ફૂલના જેવું સ્મિત,

લાગણી તારી લાગતી જાણે ગાય છે ફૂલો ગીત,

આમતો તારી આજુબાજુ કાંટા ઊગેલ છે.

દીકરો મારો લાકડવાયો…..

હાલકડોલક થાય છે પાપણ મરક્યા કરે હોઠ,

શમણે આવી વાત કરે છે રાજકુમારી કો’ક,

રમતાં રમતાં હમણાં એણે આંખડી મીંચેલ છે.

દીકરો મારો લાડકવાયો દેવ નો દીધેલ છે,

વાયરા જરા ધીરા વાયજો એ નીંદમાં પોઢેલ છે.

દીકરો મારો લાડકવાયો…..

આવો મેહુલિયા, આવો મેહુલિયા

આવો મેહુલિયા, આવો મેહુલિયા

 ધરતી પોકારતી, ધરતી પોકારતી

આવો મેહુલિયા, આવો મેહુલિયા

આવીને અમને ભીંજાવો મેહુલિયા…. ધરતી….

તારી તે વાટ જોઈ, તારી તે વાટ જોઈ

પંખી તલસતાં, પંખી તલસતાં

પંખીની પાંખો પલાળો મેહુલિયા…. ધરતી….

તારી તે મીટ માંડી, તારી તે મીટ માંડી

ઢોરો ટગરતાં, ઢોરો ટગરતાં

ઢોરોની ભૂખ ભાંગો મેહુલિયા…. ધરતી….

ઝાંઝવાના જળ જોઈ, ઝાંઝવાના જળ જોઈ

હરણાઓ દોડતા, હરણાઓ દોડતા

હરણાંની તરસ્યું છિપાવો મેહુલિયા…. ધરતી….

તારું તે ધ્યાન ધરી, તારું તે ધ્યાન ધરી

ઉભા ખેડૂતો, ઉભા ખેડૂતો

ખેડૂતોના ખેતરો રેલાવો મેહુલિયા…. ધરતી….

વર્ષા વરસે, વર્ષા ગરજે....

  વર્ષા વરસે, વર્ષા ગરજે....

વર્ષા વરસે, વર્ષા વરસે,

વર્ષા ગરજે, વર્ષા ગરજે

દુનિયા આખી, હર્ષે હરખે...    વર્ષા...

આભે કાળાં જામ્યાં વાદળ

દોડે હવા સંગ એ દડદડ

વૃક્ષો પર એ જઈને પડશે...      વર્ષા...

ઝબૂક કરી ચમકારો થાતો

ધરા ઉપર ધમકારો થાતો

જાણે આભ ધરા પર તૂટશે...     વર્ષા...

ડ્રાંઉ ડ્રાંઉ મેઢકજી બોલે

પંખી-મોર-પપીહા બોલે

તોય વર્ષા જરાય ન ડરશે...

ધરા ને જળથી તરબોળ કરશે     વર્ષા...

સૂકી ધરાને લીલુડી કરશે

જો વર્ષા રૂમીઝુમીને પડશે...   વર્ષા...

પેપર-પસ્તીની હોડી બનશે

ઠુમ્મક ઠુમ્મક એ પણ તરશે

છગન-મગન છબછબિયાં કરશે...    વર્ષા...

થાશે ભૂલકાં આનંદવિભોર

પલળીને કરશે ખૂબ શોરબકોર

જો વર્ષા મન મૂકીને વરસે

વર્ષા વરસે-વર્ષા વરસે....       વર્ષા...

ઓલી વર્ષાની વાદળી વરસી જાને

 ઓલી વર્ષાની વાદળી વરસી જાને

 ઓલી વર્ષાની વાદળી વરસી જાને

ઉભા ઉભા ખેડુ જુએ તારી વાટડી

શાને વાર કરે છે તું આટલી

એના ખેતરીયા લીલાછમ કરતી જાને…ઓલી….

નદી નાળા સુકાયા, સરોવર સુકાયા

પાણી વિનાના માનવી મૂંઝાયા

નદી નાળા સરોવર છલકાવી જાને... ઓલી…

ચાંચ ઉઘાડી બેઠા છે ચાતહો

પાણી પાણી પોહરે છે બાળકો

જરા ઝીણા ઝરમરીયા કરતી તું જાને…ઓલી….

તારે મેહુલિયા કરવા તોફાન

  તારે મેહુલિયા કરવા તોફાન

તારે મેહુલિયા કરવા તોફાન

અમારા લોકોના જાય છે જાન

મંડ્યો તે મંડ્યો મુશળધાર

કેમ કરી મારે જાવું નિશાળ... તારે…

ચંપલ મારી છબ છબ થાય

ધોયેલી લેંઘી મારી બગડી જાય 

કેળાના છોતરાંથી લપસી જવાય

ત્યારે તો ભાઇ મને કાંઇ કાંઇ થાય

અવળા ને સવળા વાયરા વાય

ઓઢેલી છત્રીનો કાગડો થાય… તારે…

તને ઓળખું છું માં !

તને ઓળખું છું માં !

કવિ – મનોહર રતિલાલ ત્રિવેદી

તને ઓળખું છું, માં ! તને ઓળખું છું માં !

સરે અચાનક હોઠેથી બસ, એક વેણ તે, ખમ્મા !

ખમ્મા કહેતાં પાંપણ પરથી નહીં ખરેલાં આંસુ,

ઘરને ખૂણે એકલવાયું વરસે છે ચોમાસું,

મળે લ્હેરખી : હોઉં ભલે હું લૂ-ઝરતા મારગમાં ….

તરણા પેઠે ચાવે કે હડસેલે, કોઈ ફેંકે

પગ પર ઊભો થાઉં ફરી તારી મમતાના ટેકે

દશે ટેરવાં અડે ને પીડા છૂ થાતી પળભરમાં ….

ઘરથી જાઉં દૂર છતાં તું હોય આંખની સામે

કોણ અભાગી હોય જે માને આમ સદા ના પામે?

સ્મરણ-સ્મરણ તે તીરથ : તારી એમ કરું પરકમ્મા ….

તને ઓળખું છું, માં !

– મનોહર રતિલાલ ત્રિવેદી 

વળાવી બા આવી

 વળાવી બા આવી

કવિ નટવરભાઇ કુબેરદાસ પંડયા  'ઉશનશ'

રજાઓ દિવાળી તણી થઈ પૂરી ને ઘરમહીં

દહાડાઓ કેરી સ્ખલિત થઈ શાંતિ પ્રથમની

વસેલા  ધંધાર્થે   દૂરસુદૂર  સંતાન નિજનાં

જવાના કાલે તો જનકજનની  ને  ઘરતણાં

સદાનાં  ગંગાસ્વરૂપ  ઘરડાં  ફોઈ   સહુએ

લખાયેલો કર્મે  વિરહ  મિલને  તે રજનીએ

નિહાળ્યો સૌ વચ્ચે  નિયત કરી નિજ જગા

ઉવેખી એને સૌ જરઠ વળી વાતે સૂઈ ગયાં

સવારે ભાભીનું ભર્યું ઘર લઈ ભાઈ ઉપડ્યા

ગઈ અર્ધી વસ્તી  ઘર થઈ ગયું શાંત સઘળું

બપોરે બે ભાઈ  અવર ઉપડ્યાં લેઈ નિજની

નવોઢા  ભાર્યાઓ  પ્રિયવચન  મંદસ્મિતવતી

વળાવી બા આવી નિજ સકલ સંતાન ક્રમશઃ

ગૃહવ્યાપી  જોયો  વિરહ પડી બેસી પગથિયે

                    કવિ નટવરભાઇ કુબેરદાસ પંડયા  'ઉશનશ'

આંધળી માનો કાગળ

 આંધળી માનો કાગળ

 કવિ ઇંદુલાલ ગાંધી

અમૃત ભરેલું અંતર જેનું, સાગર જેવડું સત્,

પૂનમચંદના પાનિયા આગળ ડોશી લખાવે ખત,

ગગો એનો મુંબઇ કામે;ગીગુભાઇ નાગજી નામે.

લખ્ય કે માડી ! પાંચ વરસમાં પ્હોંચી નથી એક પાઇ

કાગળની એક ચબરખી પણ, તને મળી નથી ભાઇ !

સમાચાર સાંભળી તારા,રોવું મારે કેટલા દ્હાડા ?

ભાણાનો ભાણિયો લખે છે કે, ગગુ રોજ મને ભેળો થાય,

દન આખો જાય દાડિયું ખેંચવા રાતે હોટલમાં ખાય,

નિત નવાં લૂગડાં પ્હેરેપાણી જેમ પઇસા વેરે.

હોટલનું ઝાઝું ખાઇશ મા, રાખજે ખરચી-ખૂટનું માપ,

દવાદારૂના દોકડા આપણે કાઢશું ક્યાંથી, બાપ !

કાયા તારી રાખજે રૂડી,ગરીબની ઇ જ છે મૂડી.

ખોરડું વેચ્યું ને ખેતર વેચ્યું, કૂબામાં કર્યો છે વાસ,

જારનો રોટલો જડે નહિ તે દી પીઉં છું એકલી છાશ,

તારે પકવાનનું ભાણું,મારે નિત જારનું ખાણું.

દેખતી તે દી દળણાં-પાણી કરતી ઠામેઠામ,

આંખ વિનાનાં આંધળાંને હવે કોઇ ન આપે કામ,

તારે ગામ વીજળીદીવા,મારે આંહીં અંધારાં પીવાં.

લિખિતંગ તારી આંધળી માના વાંચજે ઝાઝા જુહાર

એકે રહ્યું નથી અંગનું ઢાંકણ, ખૂટી છે કોઠીએ જાર.

હવે નથી જીવવા આરો,આવ્યો ભીખ માગવા વારો.

                                               કવિ ઇંદુલાલ ગાંધી

મીઠલડી તું ,મા !

 મીઠલડી તું ,મા !

ચંદનની શીતળતા મા, તારે ખોળલે

ને આંખોમાં ઝરમરની પ્રીત

હાલરડે ઘૂઘવતા સાત સાત સમંદર્ને

કોયલ શું મીઠું તવ ગીત-

મીઠલડી ,હેતાળી,ગરવી તું મા !

                                   કવિ શિવકુમાર નાકર 

બાના સમું....

 બાના સમું....

કવિ ઉશનસ્

આવી જ એક ક્ષણ હોય,

સામે અષાઢઘન હોય,

ફણગો ફૂટે અડકતાં જ

ભીની-ભીની પવન હોય,

બોલાવે ઘેર સાંજે

બાના સમું સ્વજન હોય.

                                   કવિ ઉશનસ્   

ગોદ માતાની ક્યાં ?

 ગોદ માતાની ક્યાં ?

 કવિ ચંદ્રકાન્ત ત્રિકમલાલ શેઠ

છત મળશે ને છત્તર મળશે ,  ગોદ માતની કયાં ?

શયન ખંડ ને શચ્યા મળશે, સોડ માતની કયાં ?

રસ્તો મળશે, રાહી મળશે, રાહત  માની કયાં ?

ચાંદ, સૂરજ ને તારા મળશે,  આંખો માની કયાં ?

પલ્લવ ને પુષ્પો તો મળશે, પાલવ માની કયાં ?

સૂર,તાલ ને સંગીત મળશે, ટહૂકો માનો કયાં ?

હાજર ,હાથ હજાર હોય,પણ  છાતી માની કયાં ?

બારે ઊમટે મેહ,હેતની હેલી માની કયાં ?

ભર્યા ઉનાળે પરબ સરીખી છાયા માની કયાં ?

ભર્યા શિયાળે હૂંફ આપતી માયા માની કયાં ?

                                      કવિ ચંદ્રકાન્ત ત્રિકમલાલ શેઠ

તીર્થોત્તમ

તીર્થોત્તમ

કવિ બાલમુકુન્દ દવે

ભમ્યો તીર્થે તીર્થે, ધરી ઉર મનીષા દરશની,

પુરી, કાશી, કાંચી, અવધ, મથુરા ને અવર સૌ

ભમ્યો યાત્રાધામો અડસઠ જલે સ્નાન કરિયા;

વળી સાથે લાવ્યો વિમલ ઘટ ગંગોદક ભરી.

છતાં રે ના લાધ્યું પ્રભુ ! પુનિત એક્કે તીરથ જ્યાં

શકે મારી છીપી ચરમ મનીષા તું દરશની !

અને એવા ઝાઝા દિન વહી ગયા શોધન મહીં,

વહ્યા એથી ઝાઝા સતત ઘટમાળે જીવનની !

અમે બે સાંજુકાં સહજ મઢીઓટે નિત પઠે

વળ્યાં’તાં વાતોએ, નયન નમણાં ને સખી તણાં

ઢળ્યાં’તાં વાત્સલ્યે, મૃદુલ નવજાતા કલી પરે-

ઝૂકી, ઢાંકી જેને અરધપરધા પાલવ થકી

ઉછંગે પિવાડી અનગળ રહી અમૃતધરા !

મને એ ચક્ષુમાં પ્રભુ ! જગતતીર્થોત્તમ મળ્યું.

                                                   કવિ બાલમુકુન્દ દવે

 

તને કેમ વિસારું મા?

તને કેમ વિસારું મા?  

 કવિ  તુષાર શુક્લ

તારો મધમીઠો મહિમા તને કેમ વિસારું મા?

પા પા પગલી તેં શીખવાડી આંગળીએ વળગાડી

આગળ પાછળ હરતા ફરતા વ્હાલથી રહે જમાડી

મા, તું કદીય થાકતી ના

ભૂલ કરીને તારે ખોળે માથું મૂકી રડાતું

તારી આંખનું મૂંગૂં આંસુ કહેવાનું કહી જાતું

કોઈને કેમ સમજાવું આ?

દૂર હોય કે હોય પાસમાં હોય દેશ પરદેશ

અમૃત ઝરતી આંખ્ડી તારી આવતી યાદ હંમેશ

ઠોકર ખાઉં તો કહે: ‘ખમ્મા!’

આંગળી તોડી ઊડતાં શીખવ્યું આભ પડે ત્યાં નાનું

‘આવજે’ કહેવા અટક્યો ત્યારનું મુખ સંભારું માનું

મુખથી કદી કહે ના: જા

રાત પડે તું નભતારક થઈ મુજને રહેતી જોઈ

આંખનું આંસુ પવન પાલવે મા, તું લેતી લ્હોઈ

તારા હાતને જાણું મા કહી દઉં: આ તો મારી મા

હાથ ફરી માથે ફેરવવા મા, તું આવી જા

                                          કવિ  તુષાર શુક્લ

મા મને કોઈ દી સાંભરે

મા મને કોઈ દી સાંભરે

કવિ ઝવેરચંદ મેઘાણી  

કેવી હશે ?

કોઈ દી સાંભરે નૈ,

મા મને કોઈ દી સાંભરે નૈ.

કેવી હશે ને કેવી નૈ ?

મા મને કોઈ દી સાંભરે નૈ.

કોક કોક વાર વળી રમ્મત વચાળે

મારા કાનમાં ગણગણ થાય ,

હુતુતુતુની હડિયાપાટીમાં

માનો શબદ સંભળાય,

મા જાણે હીંચકોરતી વઈ ગઈ.

હાલાંના સૂર થોડા વેરતી ગઈ….  

                                                      કવિ ઝવેરચંદ મેઘાણી  

મા તુજ જીવનના અજવાળે, મુજ જીવનને અજવાળું

 મા તુજ જીવનના અજવાળે  મુજ જીવનને અજવાળું

કવિ - ડો. દિનેશ શાહ

 મા તુજ જીવનના અજવાળે

મુજ જીવનને અજવાળું

નવમાસની કેદ મહીં તેં પ્રેમે પોષણ કીધું

અસહ્ય વેદના જાતે વેઠી મુક્તિ દાન તેં દીધું

રાત દીન કે ટાઠ તાપ તેં ચોમાસું ના જોયું

જીવથી ઝાઝું જતન કરી મુજ જીવન તેં ધોયું

મા તુજ જીવનના અજવાળે

મુજ જીવનને અજવાળું

લાડકોડ ને તપાસા સાથે બાલમંદિર ચાલ્યા

રડતો મુકી અશ્રુ છુપાવી આશા લઇને આવ્યા

છે આ સૌ એક લાડકડાના ભાવિ તણા ભણકારા

આજનું બીજ તે કાલનું વૃક્ષ છે મારે કરવા ક્યારા

મા તુજ જીવનના અજવાળે

મુજ જીવનને અજવાળું

ધ્રુવ પ્રહલાદ શ્રવણની વાતો કેવી વાડ બનાવી

રામ લક્ષ્મણ હરીશ્ચંદ્રની વાતો કદી ના ભુલાવી

હીરા માણેકથી મોંઘું એવું ઘડતર ખાતર નાખી

મુજ જીવનના ક્યારાની તેં વાડી મોટી બનાવી

મા તુજ જીવનના અજવાળે

મુજ જીવનને અજવાળું

મધર્સ ડે ના શુભ પ્રભાતે પેમથી પાયે લાગું

અર્પું સર્વે તુજને ચરણે એવું સદાયે ચાહું

એક સંદેશો તુજ જીવનનો મનમાં કાયમ રાખુ

પ્રેમ ભક્તિને નિસ્વાર્થ સેવા દિલદરિયા સમ સાચું

મા તુજ જીવનના અજવાળે

મુજ જીવનને અજવાળું

– ડો. દિનેશ શાહ

બા તું જ છો જ્યોતિધામ

 બા તું જ છો જ્યોતિધામ

કવિ - કરશનદાસ માણેક

 (મંદાક્રાન્તા)

  મેં ગ્રન્થોમાં જીવનપથનાં સૂચનો ખોળી જોયાં

  ને તીર્થોનાં મલિન જળમાં હાડકાં બોળી જોયાં

  અંધારામાં  દ્યુતિ કિરણ  એકાર્ધ  યે  પામવાને

  મંદિરોનાં પથ્થર  પૂતળાં  ખૂબ  ઢંઢોળી જોયાં

  સન્તો  કેરા  કરગરી  કરી પાદ પ્રક્ષાલી જોયાં

  એકાન્તોના  મશહુર  ધનાગાર  ઉઘાડી  જોયાં

  ઊંડે  ઊંડે  નિજ મહીં સર્યો  તેજકણ કામવાને

  વિશ્વે વન્દ્યા અન્ય સકલ ભંડાર મેં ખોલી જોયાં

  ને આ  સર્વે ગડમથલ  નિહાળતાં  નેણ તારાં

  વર્ષાવતાં  મુજ   ઉપર  વાત્સલ્ય પીયૂષધારા

  તેમાં  ન્હોતો  રજપણ  મને  ખેંચવાનો પ્રયાસ

  ન્હોતો તેમાં અવગણનનાં દુ:ખનો  લેશ  ભાસ

  જ્યોતિ  લાધે  શિશુને  ફક્ત  એટલી   ઉરકામ

  મોડી મોડી ખબર પડી બા તું જ છો જ્યોતિધામ

–કરસનદાસ માણેક

દીકરો બીમાર મા માટે અલગથી નર્સ રાખે છે.

 દીકરો બીમાર મા માટે અલગથી નર્સ રાખે છે. 

 કવિ – અનિલ ચાવડા

દીકરો બીમાર મા માટે અલગથી નર્સ રાખે છે.

સ્હેજ અડતાંમાં જ દુઃખો સામટાં થઈ જાય છે ગાયબ,

મા હથેળીમાં સતત જાદૂઈ એવો સ્પર્શ રાખે છે.

આપી દે થોડાં પતિને, આપી દે સંતાનને થોડાં,

મા સ્વયંને જીવવા તો એક પણ ક્યાં વર્ષ રાખે છે.

ઠેસ બાળકને કદી ક્યાંયે ન વાગે એટલા માટે,

મા સદા ચોખ્ખી જ ઘરની ને હૃદયની ફર્શ રાખે છે.

જો પ્રભુ સૌને જનમ આપે છે તો મૃત્યુય આપે છે,

મા તો ઈશ્વરથીય ઊંચો આગવો આદર્શ રાખે છે.

ચોરખિસ્સામાં બધાંયે આંસુઓ સંતાડી રાખે છે,

મા સતત પાંપણની પાછળ એક એવું પર્સ રાખે છે.

– અનિલ ચાવડા

તું હતી તો ઘર ખરેખર ઘર હતું, મા !

 તું હતી તો ઘર ખરેખર ઘર હતું, મા !

 તું હતી તો ઘર ખરેખર ઘર હતું, મા !

એક મીઠું આંગણે સરવર હતું, મા !

ધોમધખતા તાપ સામે ઢાલ જેવું,

એક માથે વાદળું ઝરમર હતું, મા !

સાવ ખાલીખમ હતું; પણ તું હતી તો,

એમ લાગે ખોરડું પગભર હતું, મા !

યાતના વચ્ચે મલકતું ને હરખતું,

એ વદન હેતાળ ને મનહર હતું, મા !

ફાયદા-નુકશાનનો હિસાબ શાનો,

તારું બસ હોવાપણું સરભર હતું, મા !

– રતિલાલ સોલંકી

હતો હું સૂતો પારણે પુત્ર નાનો

 હતો હું સૂતો પારણે પુત્ર નાનો

કવિ - દલપતરામ

હતો હું  સૂતો  પારણે પુત્ર નાનો

રડું  છેક તો રાખતું  કોણ છાનો

મને દુખી દેખી  દુખી કોણ થાતું

મહા હેતવાળી  દયાળી જ મા તું

સૂકામાં  સુવાડે  ભીને પોઢી પોતે

પીડા પામું  પંડે તજે સ્વાદ તો તે

મને  સુખ  માટે  કટુ  કોણ ખાતું

મહા હેતવાળી  દયાળી જ મા તું

લઈ છાતી સાથે  બચી કોણ લેતું

તજી  તાજું ખાજું  મને કોણ દેતું

મને કોણ  મીઠા  મુખે ગીત ગાતું

મહા હેતવાળી  દયાળી જ મા તું

પડું કે ખડું તો ખમા આણી વાણી

પડે  પાંપણે   પ્રેમનાં  પૂર  પાણી

પછી  કોણ પોતા તણું  દૂધ પાતું

મહા હેતવાળી  દયાળી જ મા તું

    -  કવિ દલપતરામ

જનની

 મીઠા મધુ ને મીઠા મેહુલા રે લોલ,

એથી મીઠી તે મોરી માત રે,

                          જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ (2)

પ્રભુના એ પ્રેમ તણી પૂતળી રે લોલ,

જગથી જુદેરી એની જાત રે.

                          જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ.

અમી ભરેલી એની આંખડી રે લોલ,

વ્હાલના ભરેલ એના વેણ રે.

                            જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ.

હાથ ગૂંથેલ એના હીરના રે લોલ,

હૈયું હેમંત કેરી હેલ રે.

                          જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ.

દેવોને દુધ એના દોહલા રે લોલ,

શશીએ સીંચેલ એની સોડ રે.

                          જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ.

જગનો આધાર એની આંગળી રે લોલ,

કાળજામાં કૈક ભર્યા કોડ રે.

                         જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ.

ચિતડું ચડેલ એનું ચાકડે રે લોલ,

પળના બાંધેલ એના પ્રાણ રે.

                        જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ.

મૂંગી આશિષ ઉરે મલકતી રે લોલ,

લેતા ખૂટે ન એની લ્હાણ રે.

                        જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ.

ધરતી માતાએ હશે ધ્રૂજતી રે લોલ,

અચળા અચૂક એક માય રે.

                       જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ.

ગંગાના નીર તો વધે ઘટે રે લોલ,

સરખો એ પ્રેમનો પ્રવાહ રે.

                    જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ.

વરસે ઘડીક વ્યોમ વાદળી રે લોલ,

માડીનો મેઘ બારે માસ રે.

                   જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ.

ચડતી ચંદાની દીસે ચાંદની રે લોલ,

એનો નહિ આથમે ઉજાસ રે.

                  જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ.

વરસાદ મુબારક

 

"ઝરમરતું ભીનું ગુલાબ મુબારક,
આભેથી વરસતું વ્હાલ મુબારક,
એક બીજા ની ધોધમાર યાદ મુબારક,
મોસમનો પેહલો વરસાદ મુબારક.”

હવે પહેલો વરસાદ અને બીજો વરસાદ અને છેલ્લો વરસાદ એવું કાંઈ નહીં !

હવે  પહેલો વરસાદ અને બીજો વરસાદ અને છેલ્લો વરસાદ એવું કાંઈ નહીં !

કવિ ભગવતી કુમાર શર્મા

 હવે  પહેલો વરસાદ અને બીજો વરસાદ અને છેલ્લો વરસાદ                                                                                                                                એવું કાંઈ નહીં !

હવે માટીની  ગંધ અને  ભીનો  સંબંધ  અને મઘમઘતો સાદ,

                                                                   એવું કાંઈ નહીં !

સાવ કોરુંકટાક આભ, કોરોકટાક મોભ, કોરાંકટાક બધાં નળિયાં,

સાવ કોરી અગાસી  અને તે ય  બારમાસી,  હવે જળમાં ગણો

                                                                   તો ઝળઝળિયાં !

ઝીણી ઝરમરનું ઝાડ, પછી ઊજળો ઉઘાડ પછી ફરફરતી યાદ,

                                                                       એવું કાંઈ નહીં !

હવે પહેલો વરસાદ  અને બીજો વરસાદ અને છેલ્લો વરસાદ

                                                                         એવું કાંઈ નહીં !

કાળું  ભમ્મર  આકાશ  મને  ઘેઘૂર  બોલાશ  સંભળાવે  નહીં;

મોર  આઘે  મોભારે  ક્યાંક  ટહુકે  તે  મારે  ઘેર  આવે  નહીં.

આછા ઘેરા ઝબકારા, દૂર સીમે હલકારા  લઇને આવે ઉન્માદ,

                                                                          એવું કાંઈ નહીં !

હવે પહેલો વરસાદ અને બીજો વરસાદ અને છેલ્લો વરસાદ

                                                                      એવું કાંઈ નહીં !

કોઈ  ઝૂકી  ઝરુખે  સાવ  કજળેલા  મુખે   વાટ   જોતું  નથી;

કોઈ  ભીની  હવાથી   શ્વાસ  ઘૂંટીને   સાનભાન  ખોતું  નથી.

કોઈના પાલવની ઝૂલ, ભીની ભીની થાય ભૂલ, રોમે રોમે સંવાદ

                                                                     એવું કાંઈ નહીં !

હવે પહેલો વરસાદ અને બીજો વરસાદ અને છેલ્લો વરસાદ

                                                                         એવું કાંઈ નહીં !

-ભગવતીકુમાર શર્મા

તારા વિનાનું મારું પહેલું ચોમાસું…!

તારા વિનાનું મારું પહેલું ચોમાસું…! 

કવિ - એષા દાદાવાળા

બીજું તો કંઈ નહીં ખાસ

મારે તને આટલું જ કહેવાનું

તારા વિનાનું મારું પહેલું ચોમાસું…!

વરસાદી ટીપાં એમ સ્પર્શતા મને

જાણે તારી આંગળીઓનો જાદુ

ધોધમાર વરસાદ ને છત્રી જો એક

એક છત્રીમાં બેઉ કેમ માશું?

વાછટના સ્પર્શે એમ થાતું મને કે હવે આવીને અડકે છે તું..!

અંદરથી ઉકળાટ થાતો મને

ને તોય આંખથી વરસે ના પાણી

તારા વિના આ વરસાદે પલળું

તો લાગું રાજા વિનાની કોઈ રાણી

આવી તું જાય તો ભીનાશ ઉકેલતાં એકમેકને સમજાશું...!

સૂની પથારી, બે-ચાર તમરાં ને

કાળું આકાશ બિવડાવે.

બ્હારથી રાખે મને સાવ કોરી

ને ભીતરે આખી પલળાવે

જલ્દી તું આવે એ આશાએ મેં તો ઊંધું મૂક્યું છે પવાલું...!

આકળવિકળ આંખકાન વરસાદ ભીંજવે

 આકળવિકળ આંખકાન વરસાદ ભીંજવે 

કવિ રમેશ પારેખ

આકળવિકળ આંખકાન વરસાદ ભીંજવે

હાલકડોલક ભાનસાન વરસાદ ભીંજવે

ચોમાસું નભ વચ્ચે લથબથ સોળ કળાએ ઉગ્યું રે વરસાદ ભીંજવે

અજવાળું ઝોકાર લોહીની પાંગત સુધી પૂગ્યું રે વરસાદ ભીંજવે

નહીં છાલક, નહીં છાંટા રે વરસાદ ભીંજવે

દરિયા ઉભા ફાટ્યા રે વરસાદ ભીંજવે

ઘરમાંથી તોતિંગ ઓરડા ફાળ મારતા છૂટ્યા રે વરસાદ ભીંજવે

ધૂળ લવકતા રસ્તા ખળખળ વળાંક ખાતા ખૂટ્યા રે વરસાદ ભીંજવે

પગના અંતરિયાળપણાને ફળિયામાં ધક્કેલો રે વરસાદ ભીંજવે

નેવાં નીચે ભડભડ બળતો જીવ પલળવા મેલો રે વરસાદ ભીંજવે

બંધ હોઠમાં સોળ વરસની કન્યા આળસ મરડે રે વરસાદ ભીંજવે

લીલોધમ્મર નાગ જીવને અનરાધારે કરડે રે વરસાદ ભીંજવે

અહીં આપણે બે અને વરસાદ ભીંજવે

મને ભીંજવે તું તને વરસાદ ભીંજવે

થરથર ભીંજે આંખકાન, વરસાદ ભીંજવે,

કોને કોનાં ભાનસાન, વરસાદ ભીંજવે.

-રમેશ પારેખ

વરસતા વરસાદમાં તું સાથે હોય તો કેવું?

વરસતા વરસાદમાં તું સાથે હોય તો કેવું?

વરસાદને પણ લાગે કંઈક વરસ્યા જેવું

બધા નીકળે છે અહીં ઓઢી છત્રી ને રેઈનકોટ

કોઈ તો મળે એવું, જે લાગે ભીંજાયા જેવું

વરસાદના પ્રથમ ટીપાં સાથે તારી યાદ શરૂ થાય છે

ને પછી એક આખો દરિયો આંખો સામે રચાય છે,

કાશ તું હોત સાથે તો ચાલત ભીના રસ્તા પર

બસ દિલમાં સતત આ જ વિચાર સર્જાય છે

~અનજાન

આખું ચોમાસું તેં મોકલ્યું ટપાલમાં

આખું ચોમાસું તેં મોકલ્યું ટપાલમાં

કવિ - સંદીપ ભાટિયા 

આખું ચોમાસું તેં મોકલ્યું ટપાલમાં

ને પરબીડિયું ગયું ગેરવલ્લે

હવે મારું ભીંજાવું ચડ્યું ટલ્લે

છત્રીને થાય, એક નળિયાને થાય,

કોઈ નેવાને થાય એવું થાતું

ખુલ્લા થયા ને તોયે કોરા રહ્યાનૂં

શૂળ છાતીમાં ઊંડે ભોંકાતું

વાદળાંની વચ્ચોવચ હોવું ને તોય કદી

છાંટા ન પામવા જવલ્લે

હવે મારું ભીંજાવું ચડ્યું ટલ્લે

ભીંજેલા દિવસોને તડકાની ડાળી પર

સૂકવવા મળતા જો હોત તો

કલરવનો ડાકિયો દેખાયો હોત

કાશ મારુંયે સરનામું ગોતતો

વાછટના વેપલામાં ઝાઝી નહીં બરકત,

ગુંજે ભરો કે ભરો ગલ્લે

હવે મારું ભીંજાવું ચડ્યું ટલ્લે.

અઢી અક્ષરનું ચોમાસું, ને બે અક્ષરના અમે;

 અઢી અક્ષરનું ચોમાસું, ને બે અક્ષરના અમે;

કવિ - ભગવતી કુમાર શર્મા

 અઢી અક્ષરનું ચોમાસું, ને બે અક્ષરના અમે;

ખોટ પડી અડધા અક્ષરની, પૂરી કરજો.. તમે!

ત્રણ અક્ષરના આકાશે આ બે અક્ષરની વીજ,

બે અક્ષરનો મોર છેડતો સાત અક્ષરની ચીજ.

ચાર અક્ષરની ઝરમર ઝીલતાં રૂંવાડાં સમસમે,

ખોટ પડી અડધા અક્ષરની, પૂરી કરજો.. તમે!

ચાર અક્ષરના ધોધમારમાં છ્લબલ આપણાં ફળિયાં;

આંખમાં આવ્યાં પાંચ અક્ષરનાં ગળાબૂડ ઝળઝળિયાં!

ત્રણ અક્ષરનું કાળજું કહો ને, ઘાવ કેટલા ખમે ?

ખોટ પડી અડધા અક્ષરની, પૂરી કરજો.. તમે!

પાંચ અક્ષરનો મેઘાડંબર, બે અક્ષરનો મેહ,

અઢી અક્ષરના ભાગ્યમાં લખિયો અઢી અક્ષરનો વ્રેહ!

અડધા અક્ષરનો તાળો જો મળે, તો સઘળુ ગમે,

ખોટ પડી અડધા અક્ષરની, પૂરી કરજો.. તમે!

- ભગવતી કુમાર શર્મા

વાદલડી વરસી રે

 વાદલડી વરસી રે 

લોકગીત

 વાદલડી વરસી રે સરોવર છલી વળ્યાં

હે સાસરિયામાં મ્હાલવું રે

પિયરીયામાં છૂટથી રે

હે વાદલડી વરસી રે સરોવર છલી વળ્યાં

મારા પગ કેરાં કડલાં રે

વીરો મારો લેવા હાલ્યો

હે વીરા લઇને વેલો આવજે રે

સાસરિયા મારા ઘેરે બેઠા

હે વાદલડી વરસી રે સરોવર છલી વળ્યાં

મારા હાથ કેરી ચૂડલી રે

વીરો મારો લેવા હાલ્યો

હે વીરા લઇને વેલો આવજે રે

સાસરિયા મારા ઘેરે બેઠા

હે વાદલડી વરસી રે સરોવર છલી વળ્યાં

મારી ડોક કેરો હારલો રે

વીરો મારો લેવા હાલ્યો

હે વીરા લઇને વેલો આવજે રે

સાસરિયા મારા ઘેરે બેઠા

હે વાદલડી વરસી રે સરોવર છલી વળ્યાં

વાદલડી વરસી રે સરોવર છલી વળ્યાં

હવે સાસરિયે જાવું રે

પિયરીયામાં મહાલી રહ્યાં

હે વાદલડી વરસી રે સરોવર છલી વળ્યાં

ઝરમર વરસે

 ઝરમર વરસે 

કવિ – યોગેશ જોષી

ઝરમર વરસે ઝીણી !

થાય મને કે લઉં પાંપણથી વીણી.

વર્ષાની ધારાઓ સાથે આભ પીગળતું ચાલે;

ધણ વાદળનાં વીજ-ચાબખે પવન હાંકતો ચાલે !

માટીમાંથી સુગંધ ફોરતી ભીની,

ઝરમર વરસે ઝીણી !

ઘેરાયા આ મેઘની વચ્ચે રહી રહી ઢોલ ઢબૂકે,

હૈયામાં ગૌરંભા વચ્ચે રહી રહી વીજ ઝબૂકે !

રોમે રોમે અગન ઊઠે છે તીણી,

ઝરમર વરસે ઝીણી !

ઝરમર ઝરમર ક્યાંથી વરસ્યાં શ્રાવણના આ પાણી

 ઝરમર ઝરમર ક્યાંથી વરસ્યાં શ્રાવણના આ પાણી 

કવિ - ડો. દિનેશ શાહ

ઝરમર ઝરમર ક્યાંથી વરસ્યાં શ્રાવણના આ પાણી

વહેતી નદીયું શોધે તારી કોઇ એક એંધાણી.

વરસ્યા શ્રાવણનાં પાણી…

કાંઠા જોયાં, કંકર જોયાં, ગાગર ને પનિહારી

જંગલ જોયાં, ખેતર જોયાં, દોડી જોજન ભારી

તો યે ના દેખાણી તારી કોઇ એક એંધાણી.

વરસ્યા શ્રાવણનાં પાણી…

નાવિક જોયાં, યાત્રિક જોયાં, અમીર ને ભિખારી

સાધુ જોયાં, સંતો જોયાં, મંદિરની ભીડ ભારી

તો યે ના દેખાણી તારી કોઇ એક એંધાણી.

વરસ્યા શ્રાવણનાં પાણી…

ચાલી આગળ, મળતી સાગર, ગાજે ખારા પાણી

વાદળ થઇને ઉપર જાતાં, નદીયુંના આ પાણી

મીઠાં જળ બિંદુ થઇ પડતાં, જોઇ તુજ એંધાણી.

વરસ્યા શ્રાવણનાં પાણી…

એક નહીં પણ અનેક રૂપમાં જીવન સરિતા વહી જાતી

અનંત છે એનો પ્રવાહ, ભલે દીશાઓ બદલાતી

એંધાણી એની સૌ શોધે, તોય યુગ યુગથી અણજાણી.

વરસ્યા શ્રાવણનાં પાણી

મેહુલો ગાજે ને માધવ નાચે

 મેહુલો ગાજે ને માધવ નાચે 

કવિ -  નરસિંહ મહેતા

મેહુલો ગાજે ને માધવ નાચે

રૂમઝૂમ વાગે પાયે ઘૂઘરડી રે,

તાલ પખાજ વજાડે રે ગોપી,

વહાલો વજાડે વેણુ વાંસલડી રે. મે.

પહેરણ ચીર, ચરણા ને ચોળી,

ઓઢણ આછી લોબરડી રે;

દાદુર, મોર, બપૈયા બોલે,

મધુરી શી બોલે કોયલડી રે. મે.

ધન્ય બંસીવટ, ધન જમુનાતટ,

ધન્ય વૃંદાવનમાં અવતાર રે;

ધન્ય નરસૈયાની જીભલડીને,

જેણે ગાયો રાગ મલ્હાર રે..

મેહુલો ગાજે ને માધવ નાચે….

-નરસિંહ મહેતા

આષાઢી સાંજનાં અંબર ગાજે

 આષાઢી  સાંજનાં  અંબર  ગાજે  

કવિ - ઝવેરચંદ મેઘાણી

આષાઢી  સાંજનાં  અંબર  ગાજે 

અંબર  ગાજે,   મેઘાડંબર ગાજે!

માતેલા  મોરલાના   ટૌકા  બોલે

ટૌકા  બોલે,  ધીરી  ઢેલડ  ડોલે

ગરવા  ગોવાળિયાના પાવા વાગે

પાવા વાગે,  સૂતી  ગોપી  જાગે

વીરાની  વાડીઓમાં  અમૃત રેલે

અમૃત રેલે, ભાભી ઝરમર ઝીલે

ભાભીની રાતીચોળ ચૂંદડ  ભીંજે

ચૂંદડ  ભીંજે,  ખોળે  બેટો  રીઝે

આષાઢી  સાંજનાં  અંબર  ગાજે 

અંબર  ગાજે,   મેઘાડંબર ગાજે!

-ઝવેરચંદ મેઘાણી

મન મોર બની થનગાટ કરે

મન મોર બની થનગાટ કરે

કવિ  - ઝવેરચંદ મેઘાણી

મોર બની  થનગાટ  કરે,   મન મોર બની થનગાટ કરે

ઘનઘોર ઝરે ચહું ઓર મારું મન મોર બની થનગાટ કરે

બહુ રંગ ઉમંગનાં પીંછ પસારીને

બાદલસું નિજ નેનન ધારીને, મેઘમલાર ઉચારીને

આકુલ પ્રાણ કોને કલસાદ કરે

મન મોર બની થનગાટ કરે

ઘર   ઘરર   ઘરર   મેઘઘટા   ગગને   ગગને   ગરજાટ  ભરે

ગુમરી ગુમરી  ગરજાટ ભરે  નવ ધાન ભરી  સારી  સીમ ઝૂલે

નદીયું  નવજોબન  ભાન ભૂલે  નવ  દીન  કપોતની પાંખ ખૂલે

મધરા   મધરા  મલકાઈને   મેંડક   મેહસું   નેહસું  બાત  કરે

ગગને   ગગને   ઘૂમરાઈને   પાગલ  મેઘઘટા   ગરજાટ   ભરે

મન મોર બની થનગાટ કરે

નવ  મેઘ તણે  નીલ આંજણીએ મારાં  ઘેઘૂર નેન  ઝગાટ કરે

મારાં  લોચનમાં  મદઘેન  ભરે  વનછાંય  તળે  હરિયાળી પરે

મારો આતમ લહેર બિછાત કરે  સચરાચર  શ્યામલ ભાત ધરે

મારો  પ્રાણ  કરી  પુલકાટ  ગયો પથરાઈ  સારી  વનરાઈ પરે

ઓ રે મેઘ આષાઢીલો આજ મારે દોય નેન ની…

 - ઝવેરચંદ મેઘાણી

આભમાં ઝીણી ઝબૂકે વીજળી રે

 આભમાં ઝીણી ઝબૂકે વીજળી રે

 

આભમાં ઝીણી ઝબૂકે વીજળી રે

કે ઝીણા ઝરમર વરસે મેઘ

ગુલાબી ! કેમ કરી જાશો ચાકરી રે !

ભીંજાય હાથી ને ભીંજાય ઘોડલાં રે,

કે ભીંજાય હાથીનો બેસતલ સૂબો

ગુલાબી ! કેમ કરી જાશો ચાકરી રે !   આભમાં ઝીણી….

ભીંજાય મેડી ને ભીંજાય માળિયાં રે

કે ભીંજાય મેડીની બેસતલ રાણી

ગુલાબી ! કેમ કરી જાશો ચાકરી રે !   આભમાં ઝીણી….

ભીંજાય બારી ને ભીંજાય બંગલા રે

કે ભીંજાય બારીનો બેસતલ સૂબો

ગુલાબી ! કેમ કરી જાશો ચાકરી રે !   આભમાં ઝીણી….

ભીંજાય લીલી ઘોડી ને પીળો ચાબખો રે

ભીંજાય પાતળિયો અસવાર

ગુલાબી ! કેમ કરી જાશો ચાકરી રે !   આભમાં ઝીણી….

તમને વા’લી દરબારી ચાકરી રે,

કે અમને વા’લો તમારો જીવ

ગુલાબી ! નહીં જાવા દઉં ચાકરી રે ! આભમાં ઝીણી…

ઝીણા ઝરમર વરસે મેહ,

 ઝીણા ઝરમર વરસે મેહ

ન્હાનાલાલ કવિ

 ઝીણા ઝરમર વરસે મેહ,

ભીંજે મારી ચૂંદલડી :

એવો નીતરે કૌમારનો નેહ,

ભીંજે મારી ચૂંદલડી.

આજે ઝમે ને ઝરે ચન્દ્રની ચન્દ્રિકા,

ભીંજે રસિક કોઈ બાલા રે :

ભીંજે સખી, ભીંજે શરદ અલબેલડી,

ભીંજે મારા હૈયાની માલા;

હો! ભીંજે મારી ચૂંદલડી.

વનમાં પપૈયો પેલો પિયુ પિયુ બોલે,

ટહુકે મયૂર કેરી વેણાં રે :

ટમ ટમ ટમ ટમ વાદળી ટમકે,

ટમકે મારા નાથનાં નેણાં :

હો! ભીંજે મારી ચૂંદલડી.

આનન્દકન્દ ડોલે સુન્દરીનાં વૃન્દ ને

મીઠા મૃદંગ પડછાન્દા રે :

મન્દ મન્દ હેરે મીટડી મયંકની,

હેરો મારા મધુરસચન્દા!

હો! ભીંજે મારી ચૂંદલડી

ન્હાનાલાલ કવિ

ઝીણી ઝરમર વરસી !

ઝીણી ઝરમર વરસી !    

કવિ -  ઉપેન્દ્ર પંડ્યા 

આજ હવામાં હીરાની કંઇ કણીઓ ઝગમઝ વિલસી !

એવી ઝરમર વરસી !

વેણીની વીખરેલી લટ-શી લહરી ચંચલ સરકી,

તરુ તરુમાં મૂર્છિત તરણામાં લહરાતી ક્યાં લટકી?

ભૂલી પડેલી સહિયરને કો લેતું હૈયા સરસી !

ઝીણી…

પતંગિયાની પાંખ સમો આ કૂંળો તડકો ચમકે,

મધુમય અંતર આભ તણું શા અભિનવ છંદે મલકે?

કળીઓના ઘૂંઘટને ખોલી ભમતો પરાગ પ્યાસી.

ઝીણી…

વિરહિણી કો યક્ષિણી જેવી જલ ઝંખે ધરતી તરસી,

તપ્ત ધરાનાં અંગ અંગને અમરતથી ગઇ પરસી,

ઝીણી ઝરમર વરસી !

– ઉપેન્દ્ર પંડ્યા